دست راست مهم‌ترین بخش در نوازندگی ساز سه تار است. همانطور که می‌دانید ما سه تار را با انگشت اشاره می‌نوازیم، بنابراین معمولا ناخن این انگشت را کمی بلند نگه می‌داریم یا در صورت کوتاه بودن ناخن از مضراب فلزی استفاده می‌کنیم.
لازم است به یک نکته مهم اشاره کنیم که ممکن است برای برخی از هنرجویان سوال باشد. رایج ترین حالت برای مضراب زدن با دست راست است. حال افرادی که چپ دست هستند اغلب نگران این موضوع هستند که چگونه با دست راست سه تار بنوازند.
لازم است بدانید شما با هر دو دستتان می‌توانید مضراب بزنید زیرا در هر صورت دستان شما احتیاج به تمرین دارند، اما توصیه می‌کنیم سه تار را با همان سیستم رایج یعنی مضراب زدن با دست راست و انگشت گذاری با دست چپ بیاموزید.
برای مضراب زدن همانطور که در فیلم جلسه دوم مشاهده می‌کنید لازم است مراحل را به ترتیب انجام دهید و با حوصله بر روی آنها تمرین کنید. در ادامه نحوه مضراب زدن را مرحله به مرحله بازگو می‌کنیم.
مراحل تمرین برای مضراب زدن
- دست راست را حالت نیمه مشت می‌کنیم.
- سعی کنید چهار انگشت شما از هم زیاد فاصله نگیرند.
- انگشت شست خود را به موازات قوس بالایی صفحه قرار دهید.
- دقت کنید کف دست شما روی سیم‌ها حالت گرد داشته باشد و به سیم‌ها نچسبد.
- دست راست شما باید کمی زاویه داشته باشد. سعی نکنید دستتان عمود بر صفحه باشد.
- انگشت وسط را کمی آزاد کنید تا انگشت اشاره به راحتی حرکت کند.
- انگشت شست خود را از بند اول و دوم خم کنید به سیم‌ها ضربه بزنید و به سمت کف دست خود ببرید به صورتی که کف دست خود را لمس کنید. به هیچ وجه برای این تمرین نگران برخورد ناخن به چوب صفحه یا به صدا درآمدن همه سیم‌ها نباشید و فقط بر روی حالت دست راست خود تمرکز کنید.
سعی کنید به صورت منظم و با شمارش شروع به مضراب زدن کنید و این تمرین را بدون عجله و با آرامش انجام دهید. ضمنا این کار به آمادگی ذهن شما برای تمرین‌های ریتم ، وزن و .. کمک خواهد کرد.
تمرین‌هایی که تا اینجای کار انجام دادیم مربوط به نوع خاصی از مضراب زدن به نام “مضراب راست” است. نوع دیگری از مضراب زدن به نام “مضراب چپ” داریم که دقیقا برعکس عملی است که در مضراب راست انجام می‌دهیم.
یعنی در مضراب چپ انگشت اشاره خود از داخل دست به سمت بیرون حرکت دهید و بر روی سیم ها ضربه بزنید. سعی کنید برای مضراب چپ هم مانند مضراب راست تمرین‌هایی را ابداع کنید و به صورت منظم انجام دهید.
نحوه انگشت گذاری
در این بخش وضعیت دست چپ برای گرفتن دسته و انگشت گذاری را بررسی می‌کنیم.
- دست چپ خود را آزاد کرده و از حالت منقبض خارج کنید.
- مچ دست خود را در راستای ساعد صاف نگه دارید.
- سپس دسته ساز را بین انگشت شست و بند اول انگشت اشاره قرار دهید.
- انگشت شست را بر روی دسته بگذارید اما به هیچ وجه فشار وارد نکنید.
- بند اول انگشت اشاره را خم کنید رو نوک انگشت خود را پشت پرده دوم سیم اول ( نت ر ) قرار دهید.
- سیم را با گوشه سمت چپ انگشت اشاره بگیرید و آن را دقیقا چسبیده به پشت پرده قرار دهید.
- به همین ترتیب انگشت دوم خود را به تمرین اضافه کنید. سعی کنید بدون عوض کردن موقعیت انگشت اول، انگشت دوم را پشت پرده پنجم سیم اول ( نت می ) قرار دهید.
