آموزش موسیقی

پرسش رایج خانواده‌ها در آموزش موسیقی به فرزندان این است که سن مناسب یادگیری چه زمانی است؟ معمولا 4 تا 5 سالگی سنی است که معمولا کودکان می‌توانند نت را فرا بگیرند و نواختن یک ساز را آغاز کنند اما با این حال در سنین پایین‌تر نیز می‌توان موسیقی را در قالب بازی‌های کودکانه و با کمک گرفتن از وسایل کمک‌آموزشی به کودک ارائه کرد که این شیوه در حال حاضر در بسیاری از مراکز پیش‌دبستانی کشور نیز متداول است بنابراین اگر خانواده‌ها تمایل دارند تا فرزند آنها به صورت جدی موسیقی را دنبال کند، بهتر است این کار از حدود سن 5 سالگی فرزندشان با ارف و موسیقی کودکان انجام دهند.

آیا کودکان نیز می توانند به فراگیری این ساز بپردازند؟

بلی از آنجا که ویلن سایز کوچک برای کودکان هم هست از سنین کم هم می توانند به فراگیری ویلن بپرداند. بهترین سن برای شروع نوازندگی از دوران کودکی است. توجه داشته باشید در این سنین اگرچه فراگیری کودکان بسیار بالا است اما بدلیل زود خسته شدن کودکان از کارهایی که نیاز به تمرکز زیادی دارد، بهتر است برای پیشرفت بیشتر، زمان تمرینات آنان را کوتاه تر و به دفعات بیشتر تقسیم کرد.

عده‌ای همواره این پرسش را مطرح می‌کنند که با بی‌انگیزگی کودک خود نسبت به تمرین‌های موسیقی چه کنیم؟

مساله‌ای که در مورد آموزش موسیقی به کودکان اهمیت دارد، تمرین کودکان است. کلاس‌های آموزش موسیقی معمولا به صورت یک جلسه یا دو جلسه 30 تا 45 دقیقه‌ای در هفته در آموزشگاه‌ها برگزار می‌شود و کودک باید آموخته‌های خود را در این جلسه‌ها در طول هفته در منزل تمرین کند. در بسیاری از موارد کودک از سوی خانواده‌ها وادار می‌شود که در منزل به تمرین موسیقی بپردازد در حالی که خود کودک در آن لحظه و آن ساعت تمایلی به انجام این کار ندارد. این مساله باعث افت کیفیت کار کودک در زمینه آموزش موسیقی می‌شود و حتی ممکن است به دلزدگی او از آموزش موسیقی بینجامد. وقتی کودک تمایلی به انجام تمرین‌های هفتگی موسیقی خود ندارد، والدین می‌توانند تمرین او را متوقف کنند تا زمانی که او خود با میل و رغبت برای این کار اقدام کند. اگر می‌خواهیم که کودک ما موسیقی را فرا بگیرد در واقع قرار است مهارتی به مهارت‌های فردی کودک بیفزاییم که هریک از این مهارت‌ها می‌تواند اعتمادبه‌نفس کودک ما را افزایش دهد و اگر بخواهیم این آموزش را با اجبار فرا روی کودک قرار دهیم، نه تنها اثر مطلوبی نخواهد داشت حتی ممکن است نتیجه عکس نیز به همراه داشته باشد. هنرها و مهارت‌هایی مانند موسیقی یا نقاشی برای کودک یک ضرورت محسوب نمی‌شوند و میل کودک به فراگیری آنها باید حتما در نظر گرفته شود.

در جدار داخل کمانه، میخ‌ها قلاب مانندی تعبیه می‌گردد که روی آنها حلقه‌های فلزی 3تایی یا 4تایی و با فاصله 3 سانتی‌متر از پوست و 1 سانتی‌متر از دسته پهلویی نصب می‌گردند. این حلقه‌ها را با نام دیگری چون جلاجل نیز می‌شناسند. گل میخ‌ها به منظور مهار کردن و نگاه داشتن پوست روی کمانه در قسمت پشت، روی ضخامت 5/1 سانتی‌متری، کمانه پوست را به وسیله? میخ‌های سر تخت (شبیه به پونز) مهار می‌کنند.

پوست طبیعی

برای ساختن دف با پوست طبیعی، از پوست حیواناتی همانند گوسفند، بز، آهو و میش استفاده می‌گردد. پوست مناسب پوستی است که کهنه باشد. برای امتحان، اگر به پوستی آب بزنیم و از آن بوی نامطبوع ساطع نشود، پوست کهنه است. پوست باید به خوبی دباغی شده باشد، یعنی ضخامت تمام نقاط آن یکسان باشد. برای دباغی پوست نباید از موادی همانند آهک که در صنایع چرم سازی به کار می‌رود، استفاده شود. بلکه باید در آب خوابانده شود و به مرور زمان موها را از پوست جدا نمود. آهک و مواد شیمیایی که در چرم سازی به کار می‌رود، چربی پوست را از بین می‌برند و در صدای آن تأثیر بدی می‌گذارند.

پوست دف را نباید خیلی گرم کرد چون احتمال پاره شدن پوست وجود دارد. در ضمن، ممکن است در اثر کشیدگی زیاد پوست، کمانه کج شود. گرم کردن پوست، باعث خشک شدن چربی پوست شده و ساز را بد صدا می‌کند. حتی الامکان نباید به پوست دف آب زد چرا که در دراز مدت، بر کیفیت صدای آن اثر گذار است. اگر پوست دف در اثر گرمی هوا یا آفتاب بسیار کشیده شود، می‌توان آنرا از طرف پوست روی زمین صاف یا موزاییک شده گذار تا رطوبت زمین را آهسته آهسته به خود جذب کند.

پوست را نباید روی آتش گرم کرد. برای گرم کردن پوست باید از هوای خشک، آفتاب یا تشک برقی استفاده کرد. اگر هیچ‌کدام از موارد در دسترس نبود، ناگزیر از هیتر برقی یا آتش استفاده می‌شود. لازم است ذکر شود که در این روش، احتمال وقوع شوک حرارتی، پاره شدن پوست، خشک شدن چربی پوست و در نهایت پاره شدن پوست را به همراه دارد. برای جلوگیری از این مورد، باید دف را به فاصله مناسبی از آتش گرفت. باید دف را دایماً بر روی حرارت بچرخانیم تا پوست بتدریج منقبض شود. با دست دما را کنترل می‌کنیم و اگر در جایی دمای پوست از حد مطبوع بیشتر باشد، دف را به صورت رفت و برگشتی (بادبزنی) حرکت می‌دهیم تا آن جایی که دف انقباض لازم را کسب کند.

ساختمان دف از کلاف اصلی، پوست، حلقه‌ها وگل‌ میخ‌ها تشکیل شده است.

روی قسمت پشت چوب کلاف، یک فرو رفتگی ایجاد می‌گردد که محل قرار گرفتن انگشت شست دست چپ می‌باشد و اصطلاحاً آنرا شستی می گویند.

بر روی دف پوستی کشیده شده است که می تواند از جنس پوست طبیعی و یا مصنوعی باشد.پوست مصنوعی نسبت به پوست‌های طبیعی از برخی جهات ترجیح دارد که از جمله آن می‌توان به:

• داشتن کوک ثابت
• یک دستی ضخامت سطح پوست دف
• یکسان بودن کشش و یک دستی مواد سازنده در کل پوست
• عدم جذب رطوبت و عدم تغییر حالت بر اثر آن
• تاب برنداشتن کمانه به دلیل کشش یک سان پوست
• صدای استاندارد شده همانند دیگر سازهای ارکستر
• تجزیه نشدن توسط باکتری‌ها و میکروب‌ها
• نداشتن بوی نا مطبوع
• و عدم ایجاد بیماری و حساسیت اشاره کرد.

برای ساختن دف با پوست طبیعی، از پوست حیواناتی همانند گوسفند، بز، آهو و میش استفاده می‌گردد.

کمانه حلقه‌ای چوبی است با عرض 5 الی 6?5 سانتی‌متر (تفاوت در اندازه به دلیل تفاوت در اندازه دستان نوازندگان این ساز است و اینکه این ساز برای دستان خانم‌ها نیز مناسب باشد) با دایره‌ای به قطر 50 الی 55 سانتی‌متر که کمتر به اندازه‌های کوچکتر یا بزرگتر دیده می‌شود. ضخامت چوب از طرف پوست، به 2 الی 3 میلیمتر و از طرف پشت به 1?5 سانتی‌متر می‌رسد. در صورتی که کمانه به شکل دایره ساخته شده و از تقارن کامل برخوردار باشد و پوست از طرفین یکسان کشیده شود، ساز صدای بسیار مطلوبی خواهد داشت. روی قسمت پشت چوب، یک فرو رفتگی ایجاد می‌گردد که محل استقرار انگشت شست می‌باشد و اصطلاحاً آنرا شستی می‌گویند.

انواع کمانه

کمانه دو گونه است.

کمانه یک کمه

از چوبی با قطر 1?5 سانتی‌متر تهیه می‌گردد. دو سر چوب را طوری به یکدیگر متصل می‌کنند که به شکل دایره شود. این نوع کمانه، کم‌تر بر اثر فشار پوست کج می‌شود و از نظر وزن، نسبت به نوع دیگر، سبک‌تر است.

کمانه دو کمه

از دو چوب با قطری در حدود نیم سانتی‌متر که روی هم پرس شده‌اند ساخته می‌شود. این نوع کمانه سنگین تر می‌باشد اما در برابر فشار پوست، مقاوم تر است.

پوست